به گزارش روابط عمومی مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق، سید محمدهادی نواب «بنیانگذار شتاب‌دهنده صدران» در وبینار آموزشی «جریان‌های درآمدی در استارت‌آپ‌های حوزه علوم انسانی» که به همت مدرسه فناوری فانوس وابسته به مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق برگزار شد، ابراز داشت: چهار شاخصه «رشد سریع»، «نوآورانه بودن»، «مقیاس پذیر» و «درآمدزایی» برای استارتاپ ها مطرح است.

وی با اشاره به ارزش های پیشنهادی در علوم انسانی گفت: قاعدتاً برای کسب درآمد، باید خدمت یا محصولی ارائه شود و خدمت و محصول از هم جدا هستند اما در علوم انسانی و صنایع خلاق بسیار به هم نزدیک می شوند.

وی با بیان این که خدمت یا محصول به شدت به ما کمک می کند که بازار خود را بشناسیم، ادامه داد: هر ارزش و درآمدی که می خواهیم در حوزه علوم انسانی تولید کنیم، باید از فاز خدمت یا فاز محصول ورود کنیم، یعنی باید بدانیم که کدامیک را ارائه می دهیم، این که بسته آموزشی به عنوان یک محصول ارائه می دهیم یا مشاوره ای مطرح می کنیم به عنوان یک خدمت.

ضرورت توجه به نیاز مردم در عملیاتی کردن ایده

بنیانگذار شتاب‌دهنده صدران یادآور شد: وقتی که سراغ ایده ای می روید، به این فکر کنید که آیا این ایده نیاز روزمره مردم هست یا نیست؟ آیا خلأیی در زندگی مردم هست یا خیر؟

نواب، مخاطب شناسی را لازمه اولیه راه اندازی استارتاپ دانست و اظهار داشت: برای این که ببینیم چه چیزی نیاز بازار هست، ابتدا باید مخاطب خود را بشناسیم؛ نکته ای که باید در خصوص بیزینس(B) و مصرف کننده(C) خود بدانید، این است که کدام یک از B2C(مثل دیجی کالا)، B2B(مثل شرکت فولاد مبارکه)، C2B(مثل کارکردن یک فرد برای دولت)، C2C(مثل شرکت باسلام، اسنپ) هستید؛ امروزه شرکت ها C2C یا واسطه گر هستند.

مخاطب شناسی؛ سبب تسهیل در تبلیغات

وی با بیان این که باید سهم خود را از بازار بشناسیم، افزود: لزوماً همه استارتاپ ها نمی توانند بین المللی باشند و همه استارتاپ ها هم نمی توانند برای جامعه ایران مفید باشند؛ مخاطبتان در بازار را بشناسید و روی مخاطب خودتان کار کنید که در این صورت تبلیغات استارتاپ شما بسیار راحت تر خواهد شد؛ باید توجه داشت که جامعه هدف ممکن است که رشد کند.

بنیانگذار شتاب‌دهنده صدران ضمن برشمردن جریان های درآمدی در بوم ناب تصریح کرد: این جریان ها به شیوه هایی گفته می شود که می توان ارزش پیشنهادی را به مشتری عرضه کرده و در قبالش درآمد داشت؛ جریان های درآمدی در بوم ناب عبارتند از فروش دارایی، حق استفاده، حق عضویت، اجاره، حق امتیاز، دستمزد و تبلیغات. این جریان ها در علوم انسانی هم کاربرد دارد.

وی گفت: در بوم ناب درآمدها را به دو درآمد موقت و تکرار پذیر تعریف می کنیم، یعنی یک سری درآمدها هستند که فرد یک بار خرید می کند و می رود (مثل دیجی کالا) اما یک سری درآمدها تکرار پذیر هستند (مثل خدمات همراه اول و ایرانسل)؛ تبدیل کردن درآمد موقت به تکرار پذیر مسأله بسیار مهمی است؛ همیشه اولویت آن است که مشتری فعلی را حفظ کرده و سپس به دنبال مشتری جدید باشید؛ اگر افراد مشتریِ کار شما شوند، آن موقع به موفقیت بالایی رسیده اید، و برخورد مناسب، کیفیت محصول، پشتیبانی و… سبب می شود که مشتری همیشه عاشق محصول شما شود.

وجود ظرفیت بالای تولید محتوا در استارتاپ های علوم انسانی

وی با اشاره به اهمیت بازارِ محتوا ادامه داد: بازار محتوا بازار عجیبی است؛ هر چیزی که روی اینترنت، ترافیک مصرف می کند (ویدئو، پادکست، عکس و گرافیک، بازی) را می توان محتوا نامید؛ محتوا نیاز به تغذیه فکری دارد؛ محتوا همیشه در علوم انسانی قرار گرفته است و در استارتاپ های علوم انسانی، محتوا بسیار می تواند به ما کمک کند.

نواب به رابطه آموزش در حوزه علوم انسانی و درآمدزایی پرداخت و ابراز داشت: پس از محتوا، آموزش از اهمیت بالایی برخوردار است؛ یکی از مسائلی که در حوزه علوم انسانی بعد از محتوا اولین مسأله به حساب می آید، بحث آموزش است؛ در حال حاضر آموزشگاه ها و مدارس اینترنتی خیلی زیادی فعالیت می کنند و آموزش هم یکی از مسائلی است که خیلی علوم انسانی را به پول نزدیک می کند.

بنیانگذار شتاب‌دهنده صدران یادآور شد: در حوزه علوم انسانی، ۷۰ درصد مسائل در محتوا و آموزش خلاصه می شود و روی این دو بسیار متمرکز باشید؛ مردم از پوچ بودن خسته شده اند و به دنبال پرشدن و کسب اطلاعات هستند و علوم انسانی بسیار می تواند در این ماجرا گزینه خوبی باشد.

وی افزود: مسأله دیگری که در حوزه علوم انسانی اتفاق می افتد، خدمات است که دایره گسترده ای دارد و معمولاً در سه محورِ مشاوره، مباحث حقوقی و نوشتن استراتژی کار می کند.

وی ادامه داد: مسأله بعدی در عرصه علوم انسانی، مبحث داده است؛ معمولاً در عرصه جامعه شناسی و آمار باید مخاطب خود را بشناسیم و تحلیل داده پیدا کنیم.

بنیانگذار شتاب‌دهنده صدران یادآور شد: سبک زندگی از دیگر مباحث مهم در علوم انسانی است که بسیاری از اوقات منتج به محصول می شود.

لزوم درآمدزا بودن کار و محصول فرهنگی

نواب با اشاره به این که محصول فرهنگی باید هزینه خود را به دست بیاورد، اظهار داشت: کاری که خرج خود را کسب نکند، به دردی نخواهد خورد، چرا که مستمر نیست و استمرار بسیار مهم می باشد؛ از بزرگی شنیدم که اگر کار فرهنگی خرج خود را به دست نیاورد، ابتر است.

وی افزود: مردم برای به دست آوردن چیزی که برایشان اهمیت دارد، هزینه می کنند؛ وقتی توانستید در حوزه علوم انسانی استارتاپ خود را به درآمدزایی نزدیک کرده و آن را اقتصادی کنید، یعنی ارزشی را خلق و قفلی را باز می کنید.

بنیانگذار شتاب‌دهنده صدران تصریح کرد: این درآمدزایی کمک می کنید که تکلیفمان مشخص شود که آیا بیزینس خوبی داریم یا خیر؟ اگر بیزینسی دارید که درآمد ندارد، بدانید که مسیر را اشتباه می روید.

درآمدزایی از محصول؛ نشان دهنده مقدار استقبال مردم از آن محصول

وی گفت: درآمدزایی به ما می فهماند که محصول استارتاپ ما در زندگی مردم استفاده می شود؛ وقتی که فیلیمو ادعا می کند که یک میلیون کاربر دارد و از هر کاربر خود هر ماه ۵۰ هزار تومان از مردم دریافت می کند، نشان می دهد که از فیلیمو استفاده می شود.

وی تصریح کرد: اگر به دنبال آن هستید که کار فرهنگی و ایده علوم انسانی تان را به مردم بفهمانید و آنها از مدل فکر کردن شما تبعیت کنند، پس باید این ایده درآمدزا باشد و باید بابت آن پول پرداخت کنند.