به گزارش روابط عمومی مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق، حجت الاسلام والمسلمین محمد قطبی در نشست مشترک این مرکز و پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی که با موضوع «کاربردی سازی علوم» برگزار شد، اظهار داشت: امروزه در دنیا، کاربردی سازی امور بسیار مهم بوده و اتفاق های خوبی بویژه در رشته های فنی مهندسی و صنعت رخ داده است، ولی در حوزه علوم انسانی و اسلامی کمتر پرداخته شده است.

وی یادآور شد: گاهی اوقات، کاربردی کردن یک یافته علمی به آگاهی بخشی است، یعنی یک حکم فقهی را پیدا کرده ایم، مثلا نماز صبح دو رکعت می باشد، این یک مدل است که آگاهی بخشی شود، کاربردی هم می شود و مخاطب هم عمل می کند.

ضرورت تبدیل دانش به مهارت

مدیرعامل مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق ابراز کرد: سطح دوم کاربردی سازی، تبدیل به مهارت است، نه صرفا دانش، آگاهی و اطلاع، یعنی علاوه بر آگاهی باید به یک مهارت تبدیل شود و نیازمند یک آموزش ضمنی هم هست، مثلا وقتی آگاهی پیدا می کنیم که نماز صبح دو رکت است، برای نمازخواندن مهارت هم لازم دارد که بدین شکل باید سجده رفت اما باید به یک مدل، الگو و فناوری تبدیل شود.

وی تصریح کرد: صرف آگاهی بخشی یافته علمی مشکلی از مردم را رفع نمی کند، ولی وقتی توسط فناوری وارد زندگی مردم شود، کاربردی می شود، مانند جوش آمدن آب در ۱۰۰ درجه و استفاده از پکیج برای گرم کردن خانه.

حجت الاسلام والمسلمین قطبی اظهار داشت: لازمه کاربردی سازی درصد بالایی از یافته های علمی ما تبدیل شدن به مدل، الگو و فناوری است.

تبدیل ارزش ها به روش های فناورانه در مرکز ملی اشراق

وی، تمرکز فعالیت های مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق را تبدیل ارزش ها به روش های فناورانه عنوان کرد و افزود: در این مرکز بنا نیست که بخشی از یافته را آگاهی بخشی کرده یا کتابی را چاپ کنیم، بلکه کار مرکز ملی اشراق این است، تیم هایی که بتوانند ایده ای را بیاورند که یک یافته دینی یا ارزش فرهنگی عام بتواند در یک قالب مدل سازی کنند، پذیرش، آموزش و مشاوره می دهیم و مکان و امکانات در اختیار گذاشته و منتورهایی را مشخص می کنیم که ایده را راهبری کند و یافته ذهنی به محصول تبدیل شود و در نهایت، این محصول در بازار حضور پیدا کند و یک ارزش فرهنگی به شکل محصول به دست مخاطب برسد و درآمد محصول، تاب آوری را شکل بدهد و محصول روی پای خودش بچرخد.

مدیرعامل مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق تصریح کرد: گفتارها و ادبیات های علمی را جستجو کرده و پشتوانه ای در اندیشه بزرگان پیدا کردیم؛ در بند نهم بخش اول کتاب مفاتیح الحیات حضرت آیت الله جوادی آملی بحث دو نوع اجتهاد مطرح می شود: وقتی احکام و دستورات خدا را از قرآن و روایات استخراج می کنیم، یعنی فهم خواست خدا از ما مانند مبارزه با ظالم، اجتهاد نوع اول است و اگر توانستید این مفهوم و ارزش دینی را به صورت یک مدل، در جامعه اجرا کنید، این اجتهاد نوع دوم می باشد، مانند راهپیمایی روز قدس که یک الگوی مبارزه با ظالم است.

وی گفت: در مباحث دینی خیلی از این موارد است. مثال دیگر این که محافظت از طبیعت، خواست خدا است که باید یک مدل بنام روز درختکاری در جامعه اجرا شود. حضرت آقای ذبیح الله نعیمیان در کتاب «اصول و مبانی حکم حکومتی» در ۴ چهار جلد اجتهاد تدبیری را بیان می کند و این را از وظایف ولی فقیه می داند که برای اداره جامعه از آن استفاده می کند، مانند اجازه امضای برجام.

حجت الاسلام والمسلمین قطبی در خصوص پذیرش ایده در مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق ابراز کرد: در قرار نیست که خودمان ارزش ها را فهرست کرده و به فناوری تبدیل کنیم و الگو در جامعه پیاده کنیم، بلکه مدلمان را اینگونه تعریف کرده ایم که اگر فردی در سطح جامعه ایده ای داشت و داور تشخیص داد که این ایده می تواند تقاطعی بین ارزش و عینت ایجاد کند، مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق به این ایده کمک خواهد کرد، مثلا به یک ایده پرداز که ایده اش در زمینه کرامت انسانی ناشنوایان است، کمک می کنیم.

وی افزود: کلیت این تقاطع را که یک ارزش فرهنگی را به یک عینیت تبدیل کند «ترجمه» می نامیم؛ ترجمه یک ارزش به یک روش، که گاهی این روش قانون است، گاهی عادت واره سازی، گاهی آیین سازی و گاهی از جنس محصول سازی است که این محصول می تواند تسبیح، مهر، کتاب، اپلیکیشن و…. باشد.

حمایت از ایده های دارای ترجمه ارزش فرهنگی به روش عینی، در مرکز ملی اشراق

مدیرعامل مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق تبیین کرد: کار این مرکز، حمایت از ایده هایی است که توانایی دارند تا یک ارزش فرهنگی را به یک روش عینی ترجمه کنند. باید نسبت به ایده پردازان پایش، صیانت و کمک کنیم تا از راه منحرف نشوند و صرفاً به فکر درآمدزایی باشند.

رویداد «کاریزنگار» منطق آموزش های لازم ایده پردازان

وی با بیان این که ایده پردازان باید سپری کردن مسیر پیشرفت در سطح بازار را تجربه کنند، یادآور شد: در مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق آموزش های لازم را به ایده پردازان می دهیم و کل این منطق را رویداد «کاریزنگار» نامگذاری کرده ایم.

وی با بیان اینکه در رویداد «کاریزنگار» تقاطعی ایجاد می کنیم تا در تضارب، ایده خوبی شکل می گیرد، گفت: رویداد «کاریزنگار» علاوه بر این که که تقاطع بین یافته و خواسته ها ایجاد می کند، یک رویداد مدرن است.

ضرورت راه اندازی کرسی های فقه ناظر بر اکوسیستم استارتاپ

حجت الاسلام والمسلمین قطبی اظهار داشت: استارتاپ ها احکامی دارد، اگر کرسی های فقه ناظر بر این اکوسیستم، داشته باشید، کمک بزرگی است، البته آیت الله مدرسی یزدی کرسی فقه استارتاپ ها را شروع کرده اند.

ورود مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق به مدار تبدیل ارزش ها به مدل

وی، فناوری فرهنگی را حوزه کاری مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق عنوان کرد و افزود: ورود مرکز در مدار تبدیل ارزش ها به مدل ها است که اصلاحاً «فناوری فرهنگی» گفته می شود و مستقیم هم خودمان صف اجرا نیستیم، اما از کسانی که ایده ای را به یک محصول یا خدمت برسانند، حمایت می کنیم و عمده کار این مرکز، تبدیل ایده به محصول و خدمت است؛ به عنوان مثال، با توجه به این که مشورت، یک ارزش دینی است و کسی توانسته این ارزش را به خدمت تبدیل کند، مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق حمایت می کند، مثلاً کلینیک های مشاوره ای ازدواج یا تبدیل ارزشی مثل حفظ کرامت بچه های ناشنوا به یک اپلیکیشن.

مدیرعامل مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق تصریح کرد: باید بخش خصوصی را در جهت ترویج و تبلیغ دستاوردهای دفتر تبلیغات اسلامی بصورت اپلیکیشن، کتاب و… فعال کنیم؛ به عنوان مثال، این امکان وجود دارد که مجموعه ۳۳ جلدی «فرهنگ قرآن» با تکنیک های فناورانه به یک اپلیکیشن تبدیل شود تا ائمه جمعه و جماعات و همه محققین از آن استفاده کنند، این منبع وجود دارد، ولی دسترسی نیست.

یک شخصیت و یا کتاب می تواند مبدأ یک استارتاپ باشد

حجت الاسلام والمسلمین قطبی گفت: عینکی که ما به چشم می زنیم و به موضوع نگاه می کنیم از زاویه دید فناوری است، نه فقه و تاریخ و… ؛ ممکن است چند کار در پژوهشکده فقه و حقوق صورت گرفته و اولویت بندی هم شده باشد ولی این اولویت بندی از زاویه دید فناور نباشد.

وی ضمن تشریح فعالیت های مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق، اظهار داشت: در این مرکز کریدور میزبانی و رشد داریم که پذیرش، آموزش، مشاوره و منتورینگ می کنیم و خدمات و امکانات می دهیم تا ایده به یک شرکت خلاق تبدیل شود که تحت عنوان «سه دال» فعالیت می کند.

مدیرعامل مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق به بعد آموزشی این مرکز پرداخت و گفت: تمام آموزش های عمومی فناوری فرهنگی که لازم بود را تولید و تأمین کردیم و در اپلیکیشنی با عنوان «مدرسه فناوری فانوس» منتشر کردیم که این اپلیکیشن از طریق کافه بازار قابل دریافت است که بیش از ۱۰۰۰ فایل آموزشی در این نرم افزار بارگذاری شده است.

از تبدیل ایده به بنگاه تجاریِ فرهنگی بدون چشم داشت مالی

وی با بیان این که از دیگر فعالیت های مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق «چارسوق» است، تصریح کرد: وقتی تیم ایده ها به شرکت تبدیل شدند، باید برای این شرکت ها مشتری پیدا شود، مثلا ۱۰۰۰ نفر مشتری برای یک اپلیکیشن جذب شود. در این مرکز، پس و پیش کار این فعالیت ها را انجام می دهیم که اگر ایده ای به این مرکز مراجعه کرد، به این ایده که در ثبت شرکت، مالیات، بازاریابی و… به مشکل می خورد، کمک خواهیم کرد تا این ایده به یک شرکت تبدیل گردد و ما هم هیچ توقعی نداریم، نه سهامی می گیریم و نه پولی، صرفاً کمک می کنیم تا بتواند کارش را ادامه دهد و به یک بنگاه تجاری فرهنگی تبدیل شود.

وی با بیان این که در مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق همه این کارها را انجام می دهیم تا یک ایده به یک خدمت تبدیل شود، گفت: تبدیل شدن به عادت واره، آیین نامه و قانون هم جزء فناوری است که هنوز در مدار کار این مرکز قرار نگرفته است.

حجت الاسلام والمسلمین سیف الله صرامی «رییس پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی» در این نشست مشترک اظهار داشت: موضوع اصلی این پژوهشکده، کاربرد فقه است و از ابتدا همه فعالیت هایمان کاربردی و حضور در صحنه ها بوده است، لذا افتتاح مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق باعث خرسندی ما شد که هدف کاربردی سازی پژوهشکده فقه و حقوق را با معیارهای مرکز اشراق تطبیق دهیم.

وی گفت: برای رسیدن به هدف دفتر تبلیغات اسلامی که تأثیرگذاری است، باید ارتباط برقرار کنیم و بنا داریم که با بخش هایی که با موضوع نوآوری و کاربردی سازی ارتباط دارند، مرتبط شویم تا نسبت به نقاط ضعف خود آشنا شویم، چرا که به نظر می رسد نوآوری و کاربردی سازی، ارتباطات تنگاتنگی با هم دارند؛ در واقع نوآوری زمانی خوب است که بتواند باری را از دوش جامعه بردارد و تأثیری در جامعه داشته باشد، به هر حال، هدف مان این است که تطبیق و همگرایی صورت بگیرد.

وی افزود: به نظر می رسد برای این تطبیق، ابتدا باید با مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق و اصطلاحات کاری این مرکز آشنا شویم تا مقدمه ای برای برقراری ارتباط و تعالی بخش اهداف باشد.

در این نشست، اسماعیل آقابابایی «مدیر گروه مسایل فقهی و حقوقی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی» ضمن معرفی پژوهشکده فقه و حقوق این پژوهشگاه، گفت: این پژوهشکده، دارای سه گروه «موضوعات و مسائل فقهی و حقوقی»، «فلسفه فقه و حقوق» و «دانش های وابسته به فقه» است.

در ادامه، حجت الاسلام والمسلمین آصف آگاه «مدیر گروه فلسفه فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی» تأکید کرد: نتیجه عمده فعالیت هایی که ما انجام می دهیم، با سطح جامعه و مردم ارتباطی ندارد ولی با حکومت و قدرت ارتباط دارد.

سپس حجت الاسلام والمسلمین خادمی کوشا «مدیر گروه دانش های وابسته به فقه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی» به تبیین سؤالاتی در خصوص مباحثی فقهی و کاربردی سازی آن پرداخت که باید مورد بررسی قرار گیرد. و از جمله این سؤالات می توان به این که روش کاربردی سازی فقه و حقوق برای چیست؟ قلمرو کاربردی سازی فقه و حقوق چیست و اولویت با کدام حوزه فناورانه است؟ کدام منابع فقه در پژوهشکده فقه و حقوق برای کاربردی سازی در اولویت قرار بگیرد؟ درخروچی پروژه ها بیشتر باید به دنبال محصول بود یا خدمت؟ به چه تعاملات و ارتباطاتی باید پرداخت؟ و به چه تغییرات ساختاری و ضمیمه ای نیاز است؟