به گزارش روابط عمومی مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق، به منظور معرفی هسته های فناور مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق و آشنایی علاقه مندان عرصه صنایع خلاق و فرهنگی با ایده های جدید و ایده پردازان، به گفت و گو با حجت الاسلام والمسلمین سیدحسن موسوی «مدیر هسته فناور ضیاء الصالحین» پرداختیم که متن این مصاحبه را در ذیل می خوانیم:

1. برای بخش اول، لطفا به معرفی مختصر خودتان بفرمایید، اعم از اینکه رشته‌های تحصیلی تان چه بوده است و کجا تحصیل کرده اید؟ تا اینکه مخاطب ما بعد از خواندن صحبت های شما متوجه شود که آدم‌هایی که در حوزه‌ی کسب و کار فعالیت می‌کنند، خیلی ماوراء زمینی نیستند و از جنس خودشان هستند. فرصت در اختیار شماست، بفرمایید.

بنده سید حسن موسوی هستم. مدرک دیپلم خود را در رشته ریاضی گذراندم و مدتی در دانشگاه هنر تحصیل کردم و سپس وارد حوزه علمیه شدم؛ اکنون در مرحله امتحانات پایانی سطح سه حوزه علمیه هستم.

2. تجربیاتی که قبل از ایده ضیاءالصالحین داشته‌اید را بیان بفرمایید و در مورد استارتاپ تان توضیح دهید.

من حدود ۱۶سال است که در فضای مجازی فعالیت دارم و از سال ۱۳۹۳ به صورت حرفه ای مشغول به فعالیت در سایت و عرصه رسانه شدم و مدتی در معاونت تبلیغ حوزه علمیه همکاری داشتم و پیش از آن، در سایت بلاغ وابسته به معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم فعالیت داشتم و نزدیک به ۸۰ درصد ویژه نامه ها را ما آماده کردیم؛ در ادامه هم ایده ضیاءالصالحین به حدی رشد کرد که تمام وقت ما در اینجا بود.

ضیاء الصالحین بدون حمایت و به صورت جهادی، مگر در مواردی اداره می شود و این امر ما را به سمت تجاری سازی سوق داد.

* کسب درآمد و تبلیغ معارف دینی با یک ایده

3. ایده‌ی اولیه‌ی ضیاءالصالحین کجا شکل گرفت؟

در گذشته در دفتر تبلیغات اسلامی دوره های استارتاپی برگزار می شد که ایده اولیه ضیاء الصالحین در آنجا شکل گرفت که سایت ضیاءالصالحین یک مجله اینترنتی است.. فعلاً در قالب سایت فعالیت داریم و بخش درآمدزایی ما از طریق فروش پهنای باند، تبلیغات، تأمین محتوا برای نهادهای دیگر می باشد.

* از کسب رتبه ۱۳۰۰ در رنکینگ جهانی تا ترور دیتاهای دینی/ بازدید روزانه ۳۰ هزار IP از سایت ضیاءالصالحین

4. چه مسئله‌ای باعث شد ایده‌ی ضیاءالصالحین شکل بگیرد؟

مجموعه ما فعالیت های فرهنگی – اجتماعی زیادی را به صورت جهادی در شهرستان پارس آباد مغان با مبنای اصیل اسلامی دارد و اسم ایده هم از روی همین مجموعه برگرفته شده است.

با توجه به دغدغه هایی که داشتیم خلأهایی را در فضای مجازی در حوزه دین احساس کردیم و علیرغم اینکه جزء ۵۰ سایت برتر کشور هستیم، ولی هنوز برای رسیدن به چشم انداز، فعالیت هایمان ادامه دارد.

رتبه سایت ما در گذشته ۱۳۰۰ بود، که در حال حاضر به دلیل پاره ای از مشکلات در رتبه ۲۵۰۰ هستیم و علت این امر ترور دیتای ما بود.

5. رقیب داخلی یا خارجی دارید؟ اگر رقیبی دارید، مزیت رقابتی شما چیست؟

شبیه کار ما را سایت تبیان و راسخون هستند که کار مجله فرهنگی انجام می دهیم ولی تفاوت ما در نحوه ارائه بوده و مطالب سایت ضیاءالصالحین کامل تر است، مثلا یک فایل مداحی را در سه قالب صوت، کلیپ و متن بارگذاری می کنیم و یا در برخی از سایت ها منابع را ذکر می کنند اما بعد از جستجو به نتیجه ای نمی رسد ولی در سایت ضیاءالصالحین همه منابع تحقیق شده است و در حال حاضر بیش از ۴۰ هزار محتوای دینی داریم.

6. سایت ضیاءالصالحین به چه طریقی درآمدزایی می‌کند؟

یک سری فعالیت های بالفعل مثل تبلیغات، پهنای باند و تأمین محتوا داریم ولی در مورد تأمین محتوای خاص به صورت پروژه ای و قراردادی با سایر مجموعه ها همکاری می کنیم، چون نیروی انسانی کم داریم و احتمال دارد از هدف اصلی بمانیم، خیلی گسترده وارد فضای درآمدزایی نشده ایم.

* بازدید روزانه ۳۰ هزار IP از سایت ضیاءالصالحین

7. روزانه چه مقدار بازدید از این سایت صورت می گیرد؟

تقریباً روزانه ۳۰ هزار IP داریم که هر کدام از ۳ تا ۷ صفحه این سایت بازبینی می کنند.

* حضور شانه به شانه طلاب، دانشجویان، معلمان و دانش آموزان به منظور ارائه محتوای دینی در ضیاءالصالحین

8. ترکیب تیم‌تان به چه صورت است؟

از قشرهای مختلف دانش آموز، معلم، طلبه و دانشجو وجود دارند.

9. یک کارآفرین حوزه فناوری، هنگام تیم‌سازی باید چه نکاتی را در نظر بگیرد؟

در این مورد بیشتر به تخصص کاری و تعهد اخلاقی در حوزه فعالیتی تأکید داریم. باید آنلاین و تایم لاین باشد و  باید استانداردها شناسایی و نیروها بر اساس مبانی و چشم اندازهای مدنظر به روزرسانی شوند تا ماندگارتر باشند و بتوانند به فعالیتشان ادامه دهند.

لحظه به لحظه اعضای تیم نیاز به آموزش و تخصص دارد و هر لحظه تأخیر در آموزش یا عدم حضور درکنار تیم باعث می شود از سایر اعضا عقب بمانند لذا به آموزش تأکید داریم.

* پیشنهاداتی برای علاقه مندان ورود به عرصه ایده پردازی

10. برای کسانی دارید که تازه می خواهند وارد مسیر خلاقیت و ایده پردازی شوند، چه پیشنهادی دارید؟

سعی کنند روی خلاقیت و نوآوری تمرکز کنند و در بحث محتوایی و تخصصی چشم انداز داشته باشند و این موارد باید جزء دغدغه ها باشد، یعنی قبل از شروع به این نکات فکر کنند، در غیر اینصورت در مسیر می مانند.

11. برای توسعه محصول چه قدم‌هایی پیش رو دارید؟ برای ورود به بازار چطور؟

بیشترین اقدامات در حوزه فنی بوده، یعنی عمده تغییرات در قالب سایت یا ارتقا فنی آن است. باید بر نمایه های موضوعی تمرکز باشد و حامی برای تأمین این نیازها وجود داشته باشد که خیلی به سرعت به توسعه می رسد.

ما روی بحث فنی خیلی تمرکز کرده ایم؛ ما برنامه ریزی هایی کرده ایم که به عنوان مثال، قالب سایت را تغییر دهیم تا با استانداردهای جهانی سازگاری پیدا کند که بیشترین چالش فکری ما در این زمینه است.

در بحث ورود به بازار برنامه ریزی هایی با دوستان مان در تهران و قم داشته ایم و توافقاتی با شهرداری صورت رگفته است که بعد از نهایی شدن اعلام می کنیم.

12. در مسیر خود با چه چالش‌هایی مواجه شدید؟

چالش های بسیار زیادی داشتیم، مثلا یکی از چالش های مسیر ما، ترور سرورمان بود که خیلی از دیتاهای ما با مشکل مواجه شد، این تهدید برای ما تبدیل به فرصت گردید و باعث شد ما سرور تهیه کنیم و به فعالیت مان ادامه دهیم؛ البته این مشکلات جزیی از کار است.

13. نظرتان در رابطه با وضعیت حاضر اکوسیستم استارتاپی چیست؟

اگر ما هر اکوسیستم را طبق نظریه مشهور، به یک موجود زنده تشبیه کنیم، این اکوسیستم برای ادامه چرخه حیات نیازمند شش مرحله تحقیق، امکان سنجی، توسعه، معرفی، رشد و بلوغ است.

با کمک مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق این مراحل تئوری، فعلیت پیدا می کند و طی می شود و این رشد دهی، پیوند و شبکه سازی بین افراد و مراکز مرتبط به یک مثلث رشد تبدیل می شود.

14. لطفا در خصوص یک روز کاری عادی خودتان در فضای کاری مشترک توضیحاتی را بفرمایید.

در اوایل که لازم بود بوم کسب و کار آماده شود، ارتباطات عمیقی بین ما و مرکز و منتور به صورت روزانه بود و تیم سازی را پیش بردیم و اصل کارمان به خوبی پیش می گفت که این رفت و آمدها باعث شد تا تعاملات مان زیاد شود و با خیلی از تیم ها آشنایی هایی برای ما به وجود آمد که شاید برای همه تیم ها هم اتفاق بیفتد.

15. به نظر شما فضای کار اشتراکی به افرادی که در آن محیط فعالیت دارند، چه کمکی ‌می‌تواندداشته باشد؟

اگر کمترین کمک را در نظر بگیریم، به معرفی تیم ها به یکدیگر باید اشاره کرد.

16. طی تجربه‌ی شما در فضاهای کاری اشتراکی چه چیزی بیشتر از همه به شما کمک کرده است؟

به دلیل این که روال تیم ما با سایر تیم ها متفاوت است، همین معرفی سایت ما به تیم های رسانه ای و فنی بسیار مفید بوده است.

* رساندن ایده به مرحله توسعه؛ دشوارترین قسمت مدیریت کسب ‌و کار

17. دشوارترین قسمت مدیریت کسب ‌و کار چیست؟

سخت ترین بخش این مسیر، رساندن ایده به مرحله توسعه است.

با توجه به سرمایه کم و گذشتن از دره مرگ، توسعه خیلی سخت است که خیلی از تیم ها در این مرحله حذف می شوند و نیاز به یک سرمایه گذار خیلی مهم است و برای رساندن کسب و کار به بلوغ، تأمین سرمایه برای رشد کسب و کار نیاز ضروریست.

18. چشم انداز استارتاپ شما چیست؟ مثلاً برای سال ۱۴۰۴، تیم شما در چه جایگاه و وضعیتی قرار خواهد گرفت؟

پیش بینی و چشم انداز ما این است در این مدت بتوانیم به عنوان یک شرکت خلاق توسعه یافته به مسیرهای فرهنگی و اقتصادی خود امیدوارانه نگاه کنیم و پیش برویم.

* تشویق به نشر معارف دینی بدون ذکر منبع

19. برخی از سایت ها قید می کنند که “استفاده از محتوای سایت با ذکر منبع بلامانع است“ و ذکر منبع را الزام می کنند، این مسأله برای شما مهم است؟

خیر؛ ما معتقد هستیم در محتوای دینی و فرهنگی، هدف رسیدن محتوا به دست مخاطب بوده است؛ ما در بخش بین المللی این را قید کرده ایم که هر کسی به هر طریقی در بازنشر این مطلب کمک کند، تشکر هم می کنیم، حتی اگر استفاده تجاری هم باشد ولی به فرهنگ ناب اسلامی و نظام کمک کند، مانعی ندارد.

20. در آخر چه توصیه‌ ای برای استارتاپ‌ها دارید؟

ضمن تشکر از شما و همه دوستان در مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق، کسانی که می خواهند وارد این فضا شوند، روی پروژه خود تحقیق و بررسی کنند و همه جوانب را در نظر بگیرند، نه تک بعدی بنگرند.

یک نکته حیاتی این است که در همه کارها سختی جزئی از کار است و بن بست وجود دارد، که در این شرایط می بایست امید داشته باشند، کما این که در قرآن هم آمده است «فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یُسْرًا» و با توکل و تدبر و تکرار هر موفقیتی دست یافتنی است.